Op één dag doe je vaak veel verschillende dingen. Het ‘starten’ is een belangrijk onderdeel daarvan. Des te makkelijker je kan starten, hoe leuker en productiever je dag wordt.
Zeker bij de dingen die wat moeilijker zijn en later pas wat opleveren kan het starten nog al eens wat weerstand op leveren.
Door je startritueel te optimaliseren wordt alles makkelijker.
Hoe begin jij aan iets?
Misschien heb je hier nog nooit bij stil gestaan, maar hoe begin je aan iets?
Wanneer je echt uitkijkt naar iets dan sta je er vaak niet bij stil omdat het vanzelf gaat. Maar wanneer iets echt lastig is, dan gaan we er vaak vanuit dat de gedachte over de taak ook waar zijn. Vaak beschouwen je dan iets als ‘lastig’, ‘saai’ of ‘moeilijk..
Ben jij je echt bewust wat nu iets echt leuk maakt voor jouw en of de dingen die weerstand oproepen ook echt waar zijn?
Er zijn verschillende manieren waarop je aan iets start, elk met eigen emotionele lading en weerstand (of het gebrek daaraan).
Hier een paar voorbeelden om je op weg te helpen met je startritueel.
‘Gedwongen’
Deze kennen we allemaal natuurlijk van het werk of de studie. Je hebt er eigenlijk geen zin in, maar de deadline komt dichter en dichter bij.
Eigenlijk is het een soort externe ‘motivatie’ die er voor zorgt dat je toch maar met iets aan de gang gaat. Niet bepaald wenselijk, want je stelt vaak uit tot dat het echt niet meer kan. Je begint dan vaak ook met de ‘handrem’ en met tegenzin aan iets. Super veel weerstand dus.
Het tegenover gestelde is eigenlijk iets wat leuk is, iets waar je naar uitkijkt.
Iets waar je naar uitkijkt
Vaak is het makkelijk hieraan te beginnen. Maar dat is niet altijd het geval, soms moet je toch nog even van die lekkere bank af en door de kou of de regen heen.
Maar als je er dan eenmaal bent, ga je lekker bezig,.
Je weet direct hoe je aan de slag moet en vaak passeren er gedurende de dag ook al gedachtes over de hoe en wat.
In feite, ben je dan intern gemotiveerd. Je komt vanuit je zelf in beweging zonder dat daar een negatieve consequentie tegenover staat.
Het is niet altijd mogelijk om met deze insteek aan alles te werken, maar hoe dichter we bij deze beschrijving komen, des te makkelijker je aan iets kan beginnen.
Maar wat is nu het verschil eigenlijk tussen deze twee werkwijzen?
Het verschil is je ‘mening’
Je hebt misschien wel gemerkt, dat ik het ‘object’ in het vorige stukje altijd de taak of de actie noemde. Dat komt dus omdat het niet uitmaakt wat de taak of actie is. Het gaat om onze gedachte erover, de attributen die we het toekennen. Iets wat ik misschien wel beschrijf als lastig is voor jouw erg simpel. De taak zelf verandert er niet door
Wat iets makkelijk of moeilijk maakt, is je mening over iets.
Het ‘startritueel is een belangrijk middel om deze paradox te consolideren.
Een start ritueel als oplossing
Een startritueel is een extreem handig hulp middel.
Het helpt je verkennen met waar de weerstand vandaan komt en hoe je over iets denkt. Zo kan je beeld over iets bijstellen zodat het dichter bij de waarheid komt (niks is lastig zolang je het klein genoeg maakt)
Een startritueel zorgt ervoor dat je blijft doen wat voor jouw werkt. Je hebt altijd een gestructureerd stappenplan tot je beschikking waar je op kan terug vallen.
Een startritueel haalt een groot deel van de weerstand op korte termijn weg. Dit komt omdat je de focus verlegt van “dit is moeilijk” naar “oh, laat ik dit eerst doel”. Hetgeen waar voor jouw de focus op ligt, wordt uiteindelijk jouw persoonlijke waarheid.
Zo ontwikkel je een start ritueel
Nu je weet hoe belangrijk een start ritueel is en hoe belangrijk de emotionele lading en de gedachte over de taak zijn, kan je gaan beginnen om een start ritueel te maken.
Voorbeeld van start rituelen
Ik zal je direct een aantal voorbeelden van start rituelen geven die ik zelf gebruik. Dan kan je die tegen de volgende principes houden.
Start Ritueel voor Het programmeren
- Nadat ik mijn thee op mijn bureau zet, open ik mijn notities van gister (in Obsidian)
- Nadat ik mijn notities heb geopend, pak ik het Jira Ticket (werkbriefje) erbij
- Nadat ik het werkbriefje heb geopend, open ik de code-editor
- optioneel – Zet een muziekje op YouTube aan.
Start ritueel voor de afwas
- Nadat ik opsta van de bank in de woonkamer, neem ik alle glazen die ik zie mee naar de keuken
- Nadat ik in de keuken ben, zet ik een muziekje op, op m’n telefoon.
- Ik pak de grootste pan en zet die in het aanrecht
- Ik begin met die pan afwassen en afdrogen
Dit zijn twee simpele voorbeelden, maar extreem effectief als je ergens tegen opziet. In deze start rituele zitten eigenlijk alle principes verstopt die ik verder op behandel.
Spot jij ze?
Introduceer ankers
Gewoontes staan niet op zichzelf. Ze zijn altijd ontwikkeld in een bredere context. Het kan prima zijn dat je bepaalde dingen op bepaalde manieren doet bij je ouders thuis, maar zelf niet.
‘Ankers’, zijn hier een onderdeel van. Het is eigenlijk een ‘vorige actie’, of iets in je omgeving wat een bepaalde gewoonte in gang zet. Soms zie je iets liggen, of kom je ergens langs en bedenkt je je ineens: Oja, dat moet ik ook nog doen”. Dit is het systeem waar je gebruik van kan maken.
Een start ritueel, begint bij een start punt. Dit is je anker. Een anker is zo specifiek mogelijk. Dus in plaats van ‘Nadat ik gedoucht heb’, is een beter anker, nadat ik mijn handdoek pak.
Vaak is een anker ook locatie gebonden, maar daar kom je snel genoeg achter in de reflectie.
Voorbeelden van goede ankers:
- Nadat ik mijn tandenborstel wegleg
- Nadat ik mijn jas ophang bij het werk
- Nadat ik opsta uit mijn stoel
- Nadat mijn voeten ”s ochtends de grond raken
Eigenlijk kan alles een nieuw anker worden. Je creativiteit is de limiet. Je kan dit zelfs toepassen tijdens trainingen of tijdens overleggen.
Nu je een anker hebt, kan je daar vervolgens meer kleine acties aan koppelen. Het grappige is, is dat elk zo’n actie ook weer een anker op zichzelf is.
Veel ‘kleine’ stapjes
Het voelt misschien overbodig, maar zeker voor lastige To-Do’s kan het enorm helpen om de complete taak op te delen in de zo klein mogelijke stapjes. De stapjes waarvan je zeker weet dat je het kan.
Je hoeft overigens de taak ook niet direct volledig op te splitsen. Het doel is om te beginnen, de antwoorden komen vanzelf wanneer je er mee bezig bent.
Denk bijvoorbeeld aan het opstarten van Microsoft Word als je bijvoorbeeld aan een school opdracht werkt. De blanco pagina die je staat aan te staren kan je eerst vullen met een lijstje bullet punten. Dat is ook nog wel te doen.
Zo werk je stapje voor stapje toe naar je complete opdracht, zonder dat je daar weerstand bij voelt.
Verschillende taken, verschillende rituelen
De volgende stap is om met deze startrituelen te experimenteren.
Wat voor een saaie, administratieve taak misschien goed werkt, werkt voor eentje die je complete focus nodig heeft misschien minder goed.
Soms is het fijn om muziek ergens bij te hebben en soms juist niet.
We zijn geen robots, dus het blijft altijd een kwestie van uitzoeken wat wel en niet werkt. Soms moet je ook gewoon maar wat proberen en dan later bijsturen
Wordt bewust van wat werkt
Dat brengt ons bij het volgende punt: “Bewust wording van wat werkt”
Zelf gebruik ik hier een heel simpel format van drie vragen voor:
- Wat ging er goed (3 dingen)?
- Wat is één iets wat beter kan?
- Wat is één iets wat ik anders ga doen om dat te bereiken?
Dit formaat dwingt je ook om stil te staan bij wat goed ging. Dat vergeten sommige mensen (waaronder ikzelf ook) nog wel eens.
Door het verbeterpunt bij één actie te houden, blijf je het verband zien tussen wat je veranderd heb, en of dat hetgeen was wat werkt. Als je 10 dingen op een andere manier gaat doen, dan weet je niet meer welke van die 10 zaken tot het gewenste resultaat leidde.
Ontwikkel een strategie voor afleidingen
In je start ritueel kan je ook alvast rekening houden met afleidingen die je uit de flow trekken.
Als je toch met kleine stapjes bezig bent, kan je telefoon op “airplane mode” zetten daar prima één van zijn. Als je klaar bent mag je alsnog van je telefoon genieten, maar niet als je bezig bent.
Welke ‘regels’ wil je jezelf aanhouden en hoe volg je die? Neem die ook mee in het start ritueel.
Naast het ontwijken van afleidingen zijn er meer principes die je kan afvangen in het start ritueel. Zo kan je het comfortabel en het leuk maken ook afvangen in Tiny Habits (kleine stappen):
Maak het jezelf comfortabel en leuk
Jezelf dwingen om iets te doen werkt misschien op de korte termijn, maar dat is echt niet leuk. Er zijn prima manieren om het jezelf toch een stuk comfortabeler en leuker te maken, dan met ‘dwang’.
Jezelf ergens toe dwingen is alleen maar een stukje bevestiging dat iets echt moeilijk is. In de toekomst gaat het dan alleen maar moeilijker worden. Het is veel beter om een stukje bij beetje iets lastigs te ontleden. Hierdoor bouw je zelfvertrouwen op en beklim je uiteindelijk de “berg” ook
Zo kan je voor dat je aan iets begint een lekkere warme kop thee zetten, naar een café of koffiezaak gaan of bijvoorbeeld naar de UT-bibliotheek om lekker te werken.
Wat het ook is, sta er bij stil wat jij leuk vindt en voeg dit aan je stappenplan toe.