Iedereen heeft er last van, ik ook, gelukkig kan je er wel beter in worden. Je wordt gegrepen door een ‘impuls’ om wat te doen, of dat nu het plunderen van de koekjes trommel is, of een NetFlix marathon van 10 uur. Het lijkt alsof je geen invloed hebt.
Gelukkig heb je hier wel invloed op. Het enige wat hier voor nodig is, is een stukje nieuwsgierigheid, bewustzijn en oefening.
Wanneer je die impulsen dieper gaat bekijken, dan zie je dat er eigenlijk altijd een beeld of gedachte aan voor gaat. Ook al lijkt het dat het object van de actie je aantrekt.
De eerste stap om dit op te lossen is om meer ruimte te maken tussen de gedachte en de actie. Dit geeft het vertrouwen dat het wel mogelijk is om een slechte gewoonte of patroon op te lossen.
Zo kan je gedachten loskoppelen van de gewoonte / actie / impuls
Het loskoppelen van gewoonte en actie of impuls bestaat uit eigenlijk 4 delen:
- Begrijpen – Voor elke gewoonte gaat er (al dan niet onbewust) een gedachte of beeld vooraf.
- Herkennen – Het herkennen van hoe je gedachtes los kan koppelen van actie. Eerst bij makkelijkere acties maar later ook bij moeilijkere gewoontes
- Ervaren – Het ervaren zoals de gedachten en de impulsen op komen en weer weg
- [Kiezen] – Uiteindelijk kan je ook kiezen aan welke gewoontes en gedachtes je opvolging geeft. Dit wordt dan een bewuste keus in plaats van impuls. Je gedachtes zijn nu niets anders meer dan suggesties, een middel, een ‘hamer’.
Eigenlijk komt deze werkwijze van Maslows’s leer fases. Bij alles wat nieuw voor je is beweeg je door 4 fases heen.
- Onbewust onbekwaam – Je weet niet wat je niet weet.
- Bewust onbekwaam – Je weet dat iets niet lukt, maar je weet misschien nog niet hoe je het kan oplossen.
- Bewust Bekwaam – je weet hoe je iets kan oplossen, maar dit gaat nog niet automatisch.
- Onbewust Bekwaam – Je lost iets automatisch op, zonder dat je hierbij over na hoeft te denken. Het is nu automatisme.
Waar je nu eigenlijk mee bezig bent is niets anders dan verkennen hoe je hersenen werken en welke invloed je hebt (je bent namelijk niet je gedachten). Nadat je overtuigd bent van dit feit, ben je bewust onbekwaam.
De volgende stappen bereiden je allemaal voor op de techniek waarmee je gedachtes late komen, laat zijn en weer laat weg gaan. Zonder dat je er in mee gaat of wat van die gedachtes vind.
Zo zorgt een gedachte ervoor dat je in beweging komt
Biomechanisch is het allemaal heel interessant, het ‘cortico-subcorticale’ circuit zijn verantwoordelijk voor de vertaling van motivatie in beweging.
Dat die motivatie verschilt is helder, maar die ‘motivatie’ kan je ook negeren.
Een klassiek voorbeeld hiervan is wanneer je lekker aan het gamen bent en je moet naar het toilet. Dat kan wel even wachten, eerst het level afmaken. Op een gegeven moment wordt de nood zo hoog, dat je het spel pauzeert
Er zit dus wel echt een fysiek component in, maar dit fysieke component komt en gaat in ‘golven’.
Hoe kom je hier uit? Door niet meer gewicht te geven aan een gedachte dan het verdient.
Zit de golf uit!
Een machine die constant draait
Je kan je brein zien als een machine die constant draait. Geef je het geen taak, dan verzint het er zelf één. Dat is namelijk zijn baan, er voor zorgen dat jij overleeft.
Een negatieve gedachte is in feite niets anders dan een ‘simulatie’. De gedachte sterft als iets een slecht idee was, in plaats van jijzelf.
Alleen in de moderne wereld, ligt het gevaar niet meer om iedere hoek. Het mechanisme werkt dus overuren.
Net zoals een tv advertentie
Eigenlijk zijn gedachten net als een tv advertentie.
Van tijd tot tijd, kan je ze niet overslaan. De advertentie /gedachtes kan je niet altijd overslaan, maar je hoeft er ook niet op in te gaan.
Als je een leuke advertentie op tv ziet met iets wat je misschien wel wil kopen, dan ga je nadenken over hoe je het kan gebruiken, hoe het zou zijn, etc etc. Iets waar je niks mee hebt negeer je gewoon, of je veranderd de zender.
Je bent niet bezig met uit te leggen aan de tv waarom je er niet in geïnteresseerd in bent, je geeft er gewoon geen waarde aan. Misschien ga je ondertussen even koffie zetten of snackies pakken.
Behandel je gedachten op dezelfde manier. Als suggesties. Soms zijn ze welkom en soms doe je er gewoon niks mee.
Samenvattend, gedachtes die je niet helpen:
- Kan je uitzitten zonder er waarde aan te hechten, zoals een advertentie op de tv of radio
- Kan je veranderen – Net zoals je een radiozender kan veranderen, kan je de focus op iets anders leggen. Je kan een stukje gaan wandelen, of wat gaan uit schetsen.
- Verzetten helpt averechts.Hoe belangrijk een gedachte is, wordt bepaald door de emotionele waarde die je er aan koppelt. Het maakt niet uit of die waarde positief of negatief is. Als ik je vertel om niet aan rode olifanten te denken, dan kan je alleen nog maar aan rode olifanten denken.
Je ‘bent’ niet je gedachten: je krijgt gedachten en je denkt
Het probleem is niet zo zeer dat je een impuls krijgt tot actie. De uitdaging is eigenlijk dat de gedachte om iets te doen, je vastgrijpt. Dit leidt tot een impuls en uiteindelijk tot actie.
Gelukkig is het ‘niet vastgrijpen’ iets wat je al een keer hebt kunnen ervaren.
Herinner je het voorbeeld nog van de gedachte dat je eigenlijk iets moet doen. Je zit lekker op de bank en je besluit die gedachte te negeren. Dit fenomeen doet zich voor of je gedachten nu ‘positief’ of ‘negatief’ zijn.
Je hoeft dus alleen nog een keer te ervaren dat je dit eigenlijk met alle soorten gedachten en gewoonten kan doen (en waarschijnlijk ook wel eens hebt gedaan).
De golf uitzitten
If you don’t overthink it or act on it, it will pass
Probeer de impuls wat moeilijker te maken
Als je weet wat de route is van de gedachte tot de actie, kan je wat obstakels op de ‘weg’ gooien. Dit geeft je net iets meer ruimte om stil te staan bij “Hey, dit is eigenlijk waar ik mee bezig ben, wat interessant”.
Hoe doe je dit? Leg je pinpas bijvoorbeeld ergens onderop, verstop de chocola in een pot met rijst. Laad je telefoon in een andere kamer op. Het kan eigenlijk van alles zijn, zolang je meer handelingen moet verrichten tot een actie.
Het stemmetje wat excuses maakt
Dit ken je waarschijnlijk ook wel. Je hebt besloten dat je echt minder koffie gaat drinken of dat je echt minder suiker wil eten. Het stemmetje in je hoofd, de gedachte probeert te rationaliseren waarom je dit niet hoeft te doen.
“weet je wat, we beginnen morgen wel. Weet je wat, ik hou het wel bij één.” Eigenlijk weet je ook wel dat dit nooit lukt, zodra je eenmaal toe geeft.
Ook deze redenen kan je observeren, je hoeft ook hier niet aan toe te geven. Ook al lijkt het dat jij dat stemmetje ‘bent’, het zijn slechts gedachtes die komen en gaan.
Nieuwsgierig zijn naar wat er gebeurd
Het uiteindelijke doel is om de emotionele lading weg te nemen van het onderwerp. Je onderbewuste kan zelf niet oordelen of iets goed of slecht is, maar als iets zwaar voor je weegt dan zal dat dus belangrijk zijn
Dit is de reden waarom het focussen op iets niet meer te doen slecht werkt Het is beter om je emotionele lading aan iets nieuws, het tegenovergestelde te geven
Door impulsen op een manier van nieuwsgierigheid te onderzoeken, houd je het luchtig. Je zult zien dat er dan vanzelf meer ruimte ontstaat en dat het ‘omleiden’ of ‘uitzitten’ van een impuls niet onmogelijk is.
Om je nieuwsgierigheid op gang te helpen zijn er een aantal zaken die je kan uitdiepen
Hoe voel je de gedachte in je lichaam
Vaak leid een gedachte tot actie maar niet altijd. Het is interessant om dit eens voor jezelf te ontleden.
De ‘gedachte’ kan je op een aantal manieren aanzetten tot actie.
Dat kan via je maag, zo kan je bijvoorbeeld honger krijgen. Een voorbeeld hiervan is als je ’s avonds zin hebt om te snacken en je hebt niks in huis, dan nog trek je soms de koelkast open.
Het kan ook zijn dat je een actie ‘visualiseer (of voorstelt)’ maar niet uitvoert.
Dit kan je terug zien als je eigenlijk weet dat je bijvoorbeeld de afwas moet doen. Vaak zie je wel voor je wat je moet doen, maar de motivatie is te zwak om daadwerkelijk in beweging te komen.
Stap 2. Focus verschuiven
Zodra je eenmaal helder hebt en echt (van binnen) begrijpt dat jij niet de gedachtes en stemmen bent, kan je de leuke dingen gaan doen.
Je kan de machine voor je laten werken, en hoe dat werkt is eigenlijk heel simpel.
Op dezelfde nieuwsgierige wijze kan je de focus (gedachtes) op iets anders richten.
Ook dit kan op een vriendelijke, niet forcerende manier. Je hoeft geen moeilijke dingen als visualisatie en Affirmaties te doen, maar gewoon over dingen na denken en nieuwsgierig zijn is al voldoende.
Denk bijvoorbeeld aan de focus:
- “Wat voor gezonde maaltijd kan ik vandaag eens lekker maken”
- Waar zal ik vandaag over schrijven?
- Wat heb ik geleerd deze maand op het werk?
Je focus verschuift door alleen al na te denken (of misschien zelfs bij hete lezen van deze vragen).
En dat is wat je wil hebben, de hersenen vergroten alles uit waar ze mee bezig zijn. Hier is het Reticulaire Activatie Systeem voor verantwoordelijk.
Het klassieke voorbeeld hiervan is dat als je het over rode autos hebt, of net een rode auto hebt gekocht, dan zie je alleen maar rode autos.
Dit systeem werkt op alle fronten. Jij geeft aan wat belangrijk is, door emotionele lading aan je gedachte toe te kennen. Het dwingen van een gedachte om weg te gaan is ook een emotionele lading, dus daarom is het zo belangrijk dat je te werk gaat vanuit een nieuwsgierigheid principe.